Młodociany pracownik – kto to jest i co powinien wiedzieć, aby go nie wykorzystano
Spis treści
Młodociany pracownik to osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Zatrudnianie osób poniżej 16 roku życia jest zabronione, poza kilkoma wyjątkami (ale o tym za chwilę).
Pracodawca może zatrudnić taką osobę w celu przyuczenia do zawodu (podstawa prawna: Rozdział II Kodeksu Pracy) lub w innym celu (podstawa prawna: Rozdział IIIA Kodeksu Pracy), np. do pracy sezonowej.
Prawa młodocianych pracowników
- jeśli chcesz zostać zatrudniony jako młodociany pracownik musisz mieć ukończone co najmniej gimnazjum oraz posiadać świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca, którą chcesz wykonywać nie zagraża Twojemu zdrowiu,
- jeśli spełnisz powyższe warunki możesz zostać zatrudniony na umowę o pracę. Pracodawca ma obowiązek zapewnić ci opiekę i pomoc niezbędne do wykonywania powierzonej pracy, w sposób właściwy i bezpieczny,
- jeśli podpisałeś umowę o pracę to pracodawca ma obowiązek zapłacić ci wynagrodzenie zgodnie z zapisami w umowie. Nie możesz zrzec się prawa do wynagrodzenia.
- możesz wykonywać tylko prace lekkie. Wykaz takich prac określa pracodawca zawsze po uzyskaniu zgody lekarza medycyny pracy oraz zatwierdzeniu przez właściwego inspektora pracy. Przykładowe prace lekkie to: zbieranie owoców, prace pomocnicze np. jako goniec, sprzątanie wnętrz i pomieszczeń, prace porządkowe wokół budynków czy obsługa drukarki, faksu.
- pracujesz krócej niż inni pracownicy. W czasie wakacji letnich Twój wymiar pracy nie może przekroczyć 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Ten wymiar pracy obowiązuje Cię również wtedy, gdy chcesz pracować u kilku pracodawców.
- jeśli zawierasz z pracodawcą umowę na czas określony (np. 1 miesiąc, 2 miesiące) to umowa ta rozwiązuje się z upływem terminu, na który została zawarta. Pracodawca ani Ty jako pracownik nie macie obowiązku wypowiadania jej.
- jeśli zawrzesz umowę na czas wakacji (czyli na okres maksymalnie 2-3 miesięcy) to może ona zostać rozwiązana przez pracodawcę lub Ciebie jako pracownika na mocy porozumienia stron. Oznacza to, że na jej rozwiązanie muszą się zgodzić obie strony, czyli pracodawca i Ty. Od tej reguły istnieją wyjątki opisane w art. 52,53,55 Kodeksu Pracy i mają związek z ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków przez pracodawcę.
- jeśli zawrzesz umowę z agencją pracy tymczasowej to skieruje cię ona do pracodawcy, na rzecz którego będziesz wykonywał pracę. Agencja może zatrudnić Cię na podstawie umowy o pracę na czas określony. Możesz też wykonywać pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej: umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Warunki Twojej pracy i płacy uzgadnia w tym wypadku podmiot z agencją.
Pamiętaj ! Zanim podpiszesz umowę sprawdź agencję. Wykaz agencji zatrudnienia uprawnionych do świadczenia usług znajduje się tutaj.
Uwaga!
Od września 2018 roku w Kodeksie Pracy (art. 190 do art. 206), obniżono dolną granicę wieku pracownika młodocianego do 15 roku życia, ale nie zmieniono innych aktów prawnych, np. art. 65 Konstytucji mówi, że na stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Stawia to więc pod znakiem zapytania możliwość zmiany definicji pracownika młodocianego w prawie pracy.
Więcej informacji na ten temat niespójności owych przepisów znajduje się tutaj.
Jeśli nie ukończyłeś 16 roku życia możesz pracować tylko:
- za zgodą rodzica albo przedstawiciela ustawowego lub opiekuna oraz za zezwoleniem inspektora pracy
- dobowy wymiar czasu pracy osoby poniżej 16 roku życia nie może przekroczyć 6 godzin
- u podmiotów prowadzących działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową (podstawa prawna: art. 304 Kodeksu Pracy)
Więcej informacji na temat charakterystyki poszczególnych typów umów znajduje się na moim blogu, w zakładce Doświadczenie zawodowe / Dodatkowe Formy Zatrudnienia.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat swoich praw i obowiązków możesz skorzystać z bezpłatnej porady prawnej z zakresu prawa pracy tutaj.