Kariera zawodowa a choroba psychiczna

Choroba psychiczna – problem czy stereotyp?

W Polsce niestety istnieje duzy problem stygmatyzacji osob cierpiacych na roznego rodzaju zaburzenia psychiczne. Stereotypy stanowia, o tym, iz chory jest niebezpieczny, nieprzewidywalny i niezdolny do prawidlowego wykonywania rol spolecznych; chory ponosi odpowiedzialnosc za swoj stan zdrowia;  choroba jest chroniczna i trudna do opanowania – to tylko kilka przykladow nieprawdziwego obrazu osoby cierpiacej na zaburzenia psychiczne.

Jak zatem wyglada to na prawde?

Chory bedacy pod opieka lekarska ma taki sam stosunek do pracy jak kazdy inny czlowiek. Sumiennosc, aktywnosc, organizacja, czy dbalosc o interes pracodawcy, sa na takim samym poziomie jak u osob zdrowych. Istnieja oczywiscie zaburzenia majace mniejszy i wiekszy wplyw na zycie spoleczne.

O tyle o ile w przypadku depresji czy osobowosci borderline praca moze byc stabilna, tak w przypadkach wystepujacych atakow psychozy czy schizofrenii paranoidalnej praca jest wyzwaniem, poniewaz chory ma sklonnosc do odstawienia lekow, gdy poczuje sie lepiej. Nie brakuje jednak przykladow sumiennych i skoncentrowanych pracownikow, ktorzy leczac sie sa w stanie dlugie lata funkcjonowac bez nawracajacych epizodow choroby i ich wplywu na kariere zawodowa.

Choroba psychiczna a prawo pracy

W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy , w art. 100 określono katalog podstawowych obowiązków pracownika, z ktorego wynika iz chory nie ma obowiazku informowac pracodawcy o swoim stanie zdrowia jezeli nie ma ona wplywu na jakosc wykonywanej pracy i przepisy BHP.

Zgodnie z art. 11 [1] Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Natomiast do dóbr osobistych, w świetle art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny, należy w szczególności zdrowie. Kodeks pracy w art. 11 [2] wskazuje również, że pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków.

Jeśli zatem pracownik chory psychicznie wykonuje takie same obowiązki jak osoba zdrowa, to pracodawca nie ma podstaw, aby różnicować ich wynagrodzenie czy status zatrudnienia. Ponadto, Kodeks pracy w art. 11 [3] oraz 18 [3a] wskazuje wyraźny zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu, również pośredniej – w tym również zwolnienie pracownika chorego psychicznie, może stanowić przejaw dyskryminacji w zatrudnieniu.

Wplyw choroby psychicznej na rozwoj kariery zawodowej

Stale miejsce pracy ma niezwykle pozytywny wpływ na osoby z zaburzeniami psychicznymi, które są wciąż nadal slabo rozumiane. Praca pozwala zaspokoic potrzeby samorealizacji, szacunku i uznania, ale takze zapewnia stabilizacje oraz moze pomoc w powrocie do zdrowia.

Mniej oczywiste jest to, że zatrudnienie takiej osoby może być równie istotne dla pracodawcy.  Z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym borykali się przecież Vincent van Gogh, Frank Sinatra czy Edgar Allan Poe, podobnie rowniez Winston Churchill, Abraham Lincoln czy Beethoven zmagali sie z chorobami psychicznymi, a ich osiagniecia byly wielce doniosle.

Osoby z zaburzeniami psychicznymi cechuja sie wieksza kreatywnoscia, wyobraznia i motywacja. Z pomocą odpowiedniego wsparcia, lekarstw i pracy osoby nic nie stoi na przeszkodzie, aby mogli spełniać się zawodowo i rozwijac w rownie szybkim tempie jak osoby zdrowe.